Międzyplony. Korzyści i problemy wynikające z upraw okrywowych.
Kornelia Kajda
Thursday, June 10, 2021
Międzyplony (poplony) są szeroko stosowane w rolnictwie, przynosząc wiele dobrego. Rolnicy czerpią mnóstwo korzyści z upraw okrywowych w perspektywie krótko- jak i długoterminowej.
Rośliny okrywowe pomagają zapobiegać erozji gleby, regulują wilgotność, przyciągają owady zapylające, pomagają w zwalczaniu chwastów i szkodników, służą jako źródło zielonego nawozu i materii organicznej oraz są wykorzystywane do wypasu lub paszy. W zależności od rodzaju roślin okrywowych zachowują lub pobierają azot.
Czym są rośliny okrywowe?
Są to rośliny do pokrywania gleby, które zaspokajają drugorzędne potrzeby rolników, a nie są uprawiane w celach handlowych lub konsumpcyjnych. Poprawiają zdrowie gleby, zwiększają plony i karmią bydło.
Wysiewane w różnych porach roku, jesienią lub późną wiosną/latem, równomiernie lub między rzędami. Powszechnymi uprawami okrywowymi są rośliny strączkowe, trawy (ziarna pastewne), kapustne, rzepa, rzodkiewki itp. Jest to częsta praktyka w przypadku w płodozmianu, uprawie bezorkowej i rolnictwie ekologicznym.
Rodzaje międzyplonów
Istnieją trzy główne kategorie, w zależności od ich właściwości i możliwości zastosowania: trawy, rośliny strączkowe i rośliny liściaste niestrączkowe. W większości przypadków łączą one jednocześnie kilka funkcji, takich jak m.in. zapobieganie erozji, poprawianie jakości gleby, wypas.
Jednoroczne zboża, takie jak gryka, żyto, pszenica, kukurydza, jęczmień, owies itp. Rosną stosunkowo szybko i pozostawiają łatwe do zagospodarowania pozostałości. Ich włókniste, nitkowate systemy korzeniowe są mocne i chronią przed erozją. W odniesieniu do składników pokarmowych gromadzą azot glebowy, nie posiadają jednak właściwości wiązania azotu atmosferycznego.
Rośliny strączkowe cieszą się sławą wzbogacania azotem, jako rośliny okrywowe wiążące azot. Ich system korzeni palowych pomaga w uniknięciu niepożądanego zagęszczenia gleby.
Rośliny liściaste inne niż strączkowe absorbują azot z gleby, utrzymują glebę w miejscu i wytwarzają zielony nawóz. Nie wymagają dodatkowego wykańczania, ponieważ zwykle obumierają podczas srogiej zimy. Jednakże rośliny niestrączkowe stosowane jako jesienne rośliny okrywowe powinny być zaprawiane przed zasiedleniem nasion w celu zwalczania chwastów. Do tego typu należą kapustne, rzodkiewki pastewne, rzepa, nagietek i inne.
Międzyplony ozime
wysiew od dnia 1 lipca do dnia 1 października,
utrzymanie na polu co najmniej do dnia 15 lutego.
Są to głównie zboża siane po jesiennych zbiorach. Ich celem jest bycie “naturalną” tarczą gruntową, a nie przynoszenie plonów. Podstawowe wymagania dla ich wzrostu to wystarczająca ilość ciepła jesienią i wystarczająca wilgotność na wiosnę. Zapobiegają erozji gleby, zwalczają chwasty, zatrzymują wilgoć, ograniczają ucieczkę składników odżywczych, ale też je konsumują. Negatywnymi aspektami zimowych międzyplonów jest to, że mogą być trudne do usunięcia, powodować efekty allelopatyczne i zakłócać rozwój roślin pierwotnych.
Przy sianiu międzyplonów na zimę powinno się wziąć pod uwagę ich odporność na mrozy.
Międzyplony ścierniskowe
Istnieją dwie możliwości realizacji wymogu w zakresie międzyplonu ścierniskowego.
Stały termin wysiewu i utrzymania:
wysiew od dnia 1 lipca do dnia 20 sierpnia danego roku,
utrzymanie na polu co najmniej do dnia 15 października.
Indywidualne podejście:
wysiew w okresie od dnia 1 lipca do dnia 20 sierpnia,
utrzymanie przez co najmniej 8 tygodni od dnia wysiewu mieszanki.
Gatunki te rosną latem pomiędzy rotacjami gatunków pierwotnych w okresie letnim. Praktyka letnich międzyplonów jest stosowana do zwalczania chwastów, erozji i dostosowania gleby do następnej uprawy. Rośliny okrywowe letnie lub wiosenne służą również jako pasza dla zwierząt gospodarskich.
Zapobiegają one szybkiemu wysychaniu gleby. Niemniej jednak nasiona mogą słabo zakorzenić się latem z powodu susz i upałów, wywoływać niedobór azotu (chyba, że są to rośliny strączkowe), wymagać dodatkowego zarządzania pozostałościami lub dłuższego czasu na rozkład niż oczekiwano, co opóźnia czas sadzenia gatunków pierwotnych jesienią.
Właściwy czas i odpowiednio dobrane rośliny okrywowe są kluczem do sukcesu. Monitorowanie upraw może pomóc rolnikom stawić czoła wyzwaniom, ponieważ wykorzystując dane historyczne mogą oni podejmować lepsze decyzje.
Jesteś zainteresowany eAgronom? Zarejestruj się już dziś i sprawdź nas przez 7 dni za darmo.
Korzyści z upraw okrywowych
Zdrowie i żyzność gleby
Korzenie roślin okrywowych zapobiegają erozji powodowanej przez wodę i wiatr. Niektóre gatunki mogą dostosowywać składniki odżywcze do bardziej przyswajalnych form dla innych roślin. Ponadto kwitnące gatunki międzyrzędowe przyciągają zapylacze. Płytkie i głęboko zakorzenione rośliny okrywowe penetrują glebę na alternatywnych poziomach, przeciwdziałając zagęszczaniu i poprawiając napowietrzanie.
Wzbogacanie azotu
Jego stężenie wzrasta w przypadku roślin strączkowych, a spada w przypadku roślin niestrączkowych. Rośliny strączkowe są znane jako rośliny okrywowe wytwarzające azot.
Rośliny okrywowe wiążące azot są w symbiozie z mediatorami procesu na ich korzeniach – żyjącymi w glebie bakteriami rhizobium (dawniej zaliczanymi do agrobakterii). Z kolei bakterie pobierają węglowodany z roślin strączkowych. Substancja odżywcza uwalnia się głównie, gdy rośliny okrywowe wiążące azot lub bakterie obumierają i rozkładają się. Rhizobium zmniejsza również choroby korzeni roślin.
Kontrola wilgoci
Rośliny okrywowe mogą pobierać nadmiar wody po zimowych opadach deszczu, wspomagać infiltrację wody (a także napowietrzanie gleby) korzeniami i zatrzymywać wilgoć dla roślin głównych.
Zarządzanie uprawami z monitorowaniem upraw
Oprogramowanie eAgronom zapewnia monitoring wskaźników wegetacyjnych, które wskazują kompleksowo obraz rozwoju roślin. Wskaźniki NDVI pomagają sprawdzić ogólny stan roślinności i rozróżnić najbardziej krytyczne obszary (na przykład wykryć potrzebę nawadniania lub nawozów).
Monitorowanie upraw wykorzystuje dane historyczne dotyczące roślinności do opracowania map wydajności, które pozwalają specjalistom ds. rolnictwa obniżyć koszty siewu i nawożenia. Dostępne prognozy pogody umożliwiają rolnikom efektywne planowanie działań polowych, takich jak zwalczanie grzybów, ponieważ niektóre herbicydy wymagają suchej pogody, podczas gdy inne potrzebują deszczu, aby zareagować.
Oprogramowanie pomaga rolnikom w podjęciu decyzji kiedy siać rośliny okrywowe i jak je traktować. Jest ono również pomocne w rejestrowaniu prac polowych w dzienniku aktywności. Rolnicy mogą monitorować cały proces rozwoju i zdrowia roślin. Wiarygodne i pełne informacje promują mądre decyzje agronomiczne, a zespół eAgronom jest otwarty na pomoc we wdrożeniu oprogramowania.
Zdobywaj wysokiej jakości kredyty węglowe i zabezpieczaj swoje gospodarstwo na przyszłość.
Możemy pomóc Ci wygenerować dodatkowe źródła przychodów, poprawić jakość gleby i uzyskać dostęp do lepszego finansowania.