Liść flagowy i zabieg T2 w pigułce

Liść flagowy jest bardzo istotny dla rolników ponieważ jego nieodpowiednia ochrona może spowodować straty w plonach, sięgające nawet 50%. Wynika to z tego, że flagowy generuje nawet około 50% plonu dlatego jego prawidłowa kondycja jest bardzo ważna, a jego ochrona wymaga dużo uwagi i precyzji.

Co zagraża flagowemu?

Warunki pogodowe, panujące w ostatnim tygodniu w całym kraju (wysokie temperatury, duża wilgotność powietrza, lokalne burzowe opady deszczu) sprzyjają dużej presji chorób grzybowych. Są to zarówno grzyby rozwijające się tylko na żywych częściach rośliny, takie jak:

• mączniak prawdziwy – rozwija, gdy jest ciepło, w temperaturze w okolicy 18–22°C. Mączniakowi sprzyja zmienna pogoda, ciepła i wilgotna, ale nie deszcz.

• rdza brunatna i rdza żółta – rozwijają się w warunkach wysokiej wilgotności powietrza (80%). Optymalny zakres temperatur dla rdzy brunatnej wynosi 12-24°C. Natomiast w przypadku rdzy żółtej 10-15°C,

jak i grzyby rozwijające się na obumarłych częściach roślin:

• septorioza paskowana liści i septorioza plew–  rozwojowi septoriozy sprzyja pogoda z dużą ilością opadów oraz temperaturą powyżej 15°C. Septorioza, żeby była dobrze zwalczona, musi być prawidłowo rozpoznana, aby nie pomylić jej z innymi chorobami atakującymi zboża, np. z rdzami lub plamistościami.

• brunatna plamistość liści (DTR) – może się rozwijać przy zaledwie 5°C. Wilgotność powietrza wcale nie musi być wysoka. Zarodniki wytwarzane są przy ciepłej i suchej pogodzie, natomiast ich rozwój następuje podczas dużej wilgotności.

• fuzarioza liści – infekcja liści Fusarium jest zwykle przenoszona przez wiatr i deszcz. Sprzyja jej duża wilgotność.

Do tego lokalne przymrozki pojawiające się w ostatnich dniach dodatkowo utrudniły roślinom wegetację. Z tego powodu rolnicy powinni zastanowić się nad wykonaniem ważnego zabiegu dla ochrony fungicydowej – tzw. T2, który dotyczy liścia flagowego. Jego celem jest utrzymanie przez dłuższy czas zieloności dwóch górnych liści.

Kiedy wykonać zabieg?

Zabieg T2 wykonuje się gdy rośliny znajdują się w fazie BBCH 39-49, czyli od fazy liścia flagowego całkowicie rozwiniętego (widoczny języczek liściowy ostatniego liścia) do fazy, kiedy widoczne są pierwsze ości kłosa. Jego zadaniem jest ochrona liścia flagowego i podflagowego oraz trzeciego liścia (drugiego podflagowego), licząc od góry, czyli głównych organów asymilujących rośliny.

Aby dobrze określić termin wykonania zabiegu trzeba rozpoznać, kiedy zaczyna się faza liścia flagowego i kiedy jest jej pełnia. W praktyce początek fazy liścia flagowego oznaczany jest jako BBCH 37. Oznacza to, że nie jest on jeszcze widoczny, ale można go zaobserwować po rozchyleniu pochwy liściowej. W tej fazie zaczyna ona pęcznieć w wyniku grubienia kłosa. Liść flagowy, jeszcze schowany, obejmuje pęczniejący kłos i pojawi się wcześniej od niego. Pełnia fazy liścia flagowego ma miejsce, kiedy jest on w całości widoczny. Jest on ostatnim liściem, a w grubiejącej pochwie kłos nie jest otoczony już żadnym innym dodatkowym liściem.

Zabiegu T2 nie można wykonać zbyt późno.

Istnieje kilka momentów, w których można przeprowadzić zabieg prawidłowo:

• liście są jeszcze bez oznak obecności grzyba – sprawnie funkcjonują i wytworzone w nich asymilaty bez zakłóceń przekazywane są do kłosa na budowę ziarniaków;

• z pewnym opóźnieniem, czyli gdy już doszło do porażenia liści, a jeszcze nie ma widocznych objawów choroby – nastąpi zabicie grzyba, który w ukryciu szkodzi w liściach, co można określić leczeniem porażenia;

• po pojawieniu się oznak obecności choroby, np. w przypadku rdzy są to żółtawe lub brunatne poduszeczki, a sprawca mączniaka prawdziwego zbóż i traw tworzy białą grzybnię na powierzchni liścia.

Warto także pamiętać, by zabieg T2 wykonywać wieczorem przy bezwietrznej pogodzie stosując w opryskiwaczu dysze drobnokropliste (czerwone). Ciśnienie robocze w opryskiwaczu powinno wynosić 4-5 atmosfer, a optymalna ilość wody na 1 ha to ok. 300 litrów.

Czym chronić?

Dobre wyniki w ochronie uzyskuje się stosując dwie substancje aktywne z różnych grup chemicznych, jednak najlepiej zastosować 3 różne substancje, które zapewnią dobre działanie interwencyjne i prewencyjne. Do najbardziej popularnych i skutecznych grup chemicznych należą trioazole, karboksyamidy i strobiluryny. Według badań przeprowadzonych przez Niemiecką Izbę Rolniczą bardzo dobre rezultaty w przeciwdziałaniu oraz zwalczaniu septoriozy liści, rdzy brunatnej oraz żółtej, a także DTR uzyskał benzowindyflupyr oraz protiokonazol. Z kolei mączniak prawdziwy najlepiej poddaje się produktom, które zawierają w swoim składzie substancje aktywne z grupy morfolin.

Okres karencji dla fungicydów na zabieg T2 oraz na zabieg T3 czy połączone wynosi przeważnie od 35 do 42 dni, więc spokojnie można je stosować do ostatniego tygodnia czerwca.

Wykonanie zabiegu T2 zbiega się w czasie z koniecznością dokarmiania dolistnego zbóż. W tym celu można połączyć w jednym oprysku fungicydy z nawozami takimi jak mocznik czy też siarczan magnezu. W uzasadnionych przypadkach można w takim zabiegu dołączyć także nawozy płynne lub sypkie zawierające mikroelementy.

Susza grzybom nie jest straszna!

Ci rolnicy, którzy nadal walczą z suszą muszą także pamiętać o tym by dokładnie obserwować sytuację na polu i wykonać zabieg T2. Grzyby, choć preferują wilgoć, bardzo dobrze potrafią poradzić sobie w warunkach suszy, zwłaszcza rdza brunatna i żółta. Do tego wszędobylski mączniak nie boi się ani wilgotności, ani suszy.

Ważne jest jednak by dostosować preparaty, których użyjemy podczas zabiegu T2 do warunków pogodowych.  Podczas suszy należy skoncentrować się na takich substancjach czynnych, które pozytywnie wpływają na gospodarkę wodną roślin, dzięki którym zboża zużyją mniej wody. Takimi są związki z grupy karboksyamidów (tzw. SDHI).