Gospodarstwo ekologiczne – jak zacząć?

Gospodarstwa ekologiczne zyskują popularność w całej Europie. Dzieje się tak, ponieważ konsumenci zainteresowani są coraz częściej produktami, które posiadają odpowiednią jakość i są zdrowsze. Jednak gospodarstwo ekologiczne musi spełniać wiele wymagań by otrzymać odpowiednie certyfikaty. W naszym artykule w prosty sposób, krok, po kroku, przedstawiamy jak zacząć uprawę w ramach gospodarstwa ekologicznego.

Organizacje certyfikujące

By przekształcić swoje gospodarstwo w gospodarstwo ekologiczne, lub by rozpocząć działalność w tym sektorze, na wstępie należy dokonać wyboru organizacji certyfikującej. Są one upoważnione do przeprowadzania kontroli, wydawania i w razie konieczności cofania certyfikatów zgodności w zakresie rolnictwa ekologicznego. Aktualnie, w Polsce jednostek mających upoważnienie Ministra Rolnictwa i Wsi jest kraju dwanaście. Każda jednostka może mieć inny formularz zgłoszeniowy, więc warto sprawdzić wcześniej na stronie internetowej jak on wygląda i czego wymaga. Wniosek o certyfikację będziemy składa się każdego roku, ale w kolejnych latach nie trzeba składać dodatkowych dokumentów.

Za pierwszym razem do wniosku należy dołączyć następującą dokumentację:

• mapy,

• wypisy z ewidencji gruntów i budynków dotyczący gospodarstwa,

• informację o rodzaju i planowanych ilościach produktów, które mają być wytwarzane metodami ekologicznymi,

• opis gospodarstwa z zaznaczeniem położenia gruntów, obiektów i urządzeń produkcyjnych,

• opis działań niezbędnych do wykonania w przypadku okresu przestawienia gospodarstwa rolnego na produkcję prowadzoną metodami ekologicznymi,

• kwestionariusz producenta produkującego metodami ekologicznymi,

• kopie umowy(ów) dzierżawy gruntów.

Dodatkowo, we wniosku powinna znaleźć się też zgoda na przeprowadzenie kontroli odpłatnej według planu kontroli firmy certyfikującej dane gospodarstwo. Każdy rolnik musi również wpłacić zaliczkę w wysokości zależnej od jednostki certyfikującej.

Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych

Drugim krokiem jest zgłoszenie przejścia na produkcję ekologiczną do Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych na formularzu „Zgłoszenie podjęcia działalności w zakresie rolnictwa ekologicznego”. Należy pamiętać, iż każdego roku będzie odbywać się obowiązkowa kontrola. Inspektorzy, po uprzednim powiadomieniu o planowanej wizycie, sprawdzają, czy gospodarstwo prowadzone jest zgodnie z zasadami rolnictwa ekologicznego. Czasem kontrola może pojawić się bez zapowiedzi, łącznie z pobieraniem próbek gleby, części naziemnych roślin i owoców do analizy. Kontrole przeprowadzane są przez inspektorów z jednostek certyfikujących, a także z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

Plan rolnośrodowiskowy

Istotnym elementem jest także plan rolnośrodowiskowy, który należy przedstawiać co 5 lat. Plan działalności rolnośrodwiskowej jest dokumentem zawierającym informacje o rolniku, jego gospodarstwie oraz planie działań i zabiegów, które mają być wykonane w gospodarstwie w czasie 5 lat realizacji zobowiązania, zgodnych z wymogami wybranych wariantów programu. Opracowaniem planu rolnośrodowiskowego zajmuje się doradca rolnośrodowiskowy.

Co potem?

Po otrzymaniu zgody od firmy certyfikującej, każdy rolnik musi prowadzić odpowiednią dokumentację gospodarstwa ekologicznego. Dokumentacja musi zawierać wpisywać daty i rodzaje wykonanych zabiegów rolnych ekologicznych, zakupu i czynności związanych z żywieniem, pielęgnacyjnych oraz weterynaryjnych zwierząt gospodarskich, środków produkcji rolnej i ochrony roślin, a także dokładne daty zbiorów i rodzaj oraz wielkość produkcji ekologicznej, takie jak:

• karta uprawy,

• rejestr zwierząt,

• rejestr paszowy,

• rejestr pielęgnacji i leczenia zwierząt,

• rejestr sprzedającego produkty pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego,

• deklarację sprzedającego,

• rejestr zakupu środków produkcji,

• rejestr zakupionych i wykorzystanych nawozów dozwolonych

• rejestr wypasu,

• rejestr czynności agrotechnicznych,

• bilans paszowy oraz,

• wniosek o zatwierdzenie etykiety potwierdzającej, że produkty pochodzą z gospodarstwa ekologicznego.

Po wpłynięciu wniosku oraz wpłacie zaliczki rolnik zostaje objęty planem kontroli. Gospodarstwo ekologiczne musi być kontrolowane każdego roku, a rolnik zobowiązany jest do opłacenia tej kontroli z wyprzedzeniem.

Należy pamiętać, że nasiona używane w gospodarstwie ekologicznym muszą również pochodzić z produkcji w gospodarstwach ekologicznych. Jeśli jednak na naszym terenie taki materiał siewny i rozmnożeniowy jest niedostępny, musimy złożyć wniosek o urzędową zgodę na zastosowanie materiału konwencjonalnego (ale niezaprawianego chemicznie) do Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa.

Certyfikaty

Rolnicy ekologiczni mogą starać się o następujące certyfikaty:

• akwakultury,

• produkcji zwierzęcej i roślinnej,

• zbioru ze stanu naturalnego,

• przetwarzania, wprowadzania do obrotu, importu,

• pszczelarstwa

Certyfikaty ekologiczne na rynku europejskim są dostępne w ramach kilkudziesięciu dziedzin obowiązujących zarówno na terenie całej Unii jak i na terenach poszczególnych państw będących członkami Wspólnoty Europejskiej.