Czym wapnować glebę? Rodzaje wapna i ich zastosowanie

Wiele zabiegów agrotechnicznych, a zwłaszcza stosowanie dużej ilości nawozów (głównie azotu) doprowadza do silnego zakwaszenia gleb. Ma to poważny wpływ na proces wegetacyjny i może pogorszyć wzrost roślin. Jest to szczególny problem zwłaszcza w Polsce, w której ponad połowa wszystkich gleb uprawnych jest kwaśna. Zabiegiem, który w dużym stopniu może zaradzić zakwaszeniu gleby jest wapnowanie. Jednak wapnowanie zależne jest od wielu czynników i przed wykonanem tego zabiegu należy dokładnie sprawdzić jaki rodzaj wapna będzie najbardziej korzystny. Należy pamiętać, że wapnowanie pól należy traktować tak samo poważnie, jak nawożenie mineralne.

Aby odkwasić gleby najczęściej stosowane są trzy preparaty wapniowe:

• Wapna tlenkowe (tzw. wapnem palonym tudzież budowlanym (CaO)) – są one bardzo mocno reaktywne i żrące. Działają też najszybciej. W związku z tym przeznaczone są jedynie do ciężkich i wilgotnych gleb, które mają wyjątkowo niski odczyn pH. Zdecydowanie nie powinno się ich stosować tuż przed wysiewem roślin. Tego rodzaju wapna nie zaleca się też do stosowania pogłównego. Jeśli jednak stosujemy je na lżejszych glebach musimy pamiętać o tym, aby dawka nie była zbyt wysoka. Wapno tlenkowe działa silnie niszcząco na mikroorganizmy glebowe i niewłaściwe jego stosowanie zazwyczaj przyczynia się do spadku żyzności gleby, szczególnie do obniżenia aktywności mikroorganizmów glebowych.

• Wapna węglanowe (CaCO3) – jest to forma wapnia występująca w przyrodzie – zazwyczaj są to mielone skały wapniowe, takie jak kreda jeziorna czy wapień. Są one znacznie bezpieczniejsze w stosowaniu ponieważ działają powoli, jednak w dłuższym okresie bardzo skuteczne. Są one często lepszym wyborem, ponieważ ich wpływ na mikroorganizmy glebowe jest niewielki. Zalecane są do odkwaszania gleb lekkich i średnich, szczególnie tych podatnych na szybkie wysychanie. Tę formę wapna powinno stosować się na gleby lżejsze oraz średnie, które charakteryzują się szybszą przyswajalnością – na takich ziemiach nawóz o wysokim działaniu reaktywnym mógłby bardzo szybko doprowadzić do zaburzeń wewnątrz gleby.

• Dolomity, czyli mielone skały wapienno-magnezowe – cechuje się najniższą reaktywnością, ale długim działaniem. Działają podobnie jak wapna węglanowe. Nie powodują degradacji gleby. Dolomity działają w glebie bardzo długo, ale też i wyjątkowo wolno – efekty wapnowania są zauważalne dopiero po kilku latach. Jeśli zależy nam na w miarę szybkim odkwaszeniu to zdecydowanie ta forma nie będzie najlepszym wyborem. Warto je stosować w sytuacji, kiedy chcemy zachować obecne pH.

Chcesz mieć pewność, że twoje pole jest pod kontrolą?

Sprawdź eAgronom

Kiedy stosować nawozy wapniowe?

Niezależnie jednak od rodzaju nawozu, zabieg wapnowania zalecany jest bezpośrednio po zbiorach, wczesną jesienią. Natomiast, z uwagi na ryzyko związane z wysuszaniem gleb, należy unikać stosowania wysoko reaktywnych nawozów wapniowych w okresie wiosennym. Nawozy wapniowe z reguły najczęściej przekopuje się z podłożem (nie za głęboko). Ze względu na pylistość prace należy wykonywać przy bezwietrznej pogodzie.

Jeśli już decydujemy się na wapnowanie wiosną wówczas terminu zabiegu jest niezwykle ważny, szczególnie na stanowiskach z glebami kwaśnymi. Wapnowanie trzeba bowiem przeprowadzić jak najwcześniej, najlepiej na glebę wilgotną, tak aby jak najszybciej rozpoczął się proces odkwaszania. Najkorzystniejszym terminem przeprowadzenia wapnowania jest przedwiośnie, kiedy gleba ulega powolnemu odmarzaniu.