Wapnowanie gleby – od czego zacząć? Poznaj 3 największe mity w które wierzą rolnicy.

Okręgowe Stacje Chemiczno-Rolnicze w całym kraju przeżywają oblężenie, co pokazuje skalę problemu zakwaszenia gleb, który według badań Głównego Urzędu Statystycznego dotyczy blisko 60% gruntów ornych w całej Polsce. Wielu rolników stosuje podejście, które w rzeczywistości szkodzi glebie lub naraża ich gospodarstwo na większe koszty. Na co zwrócić uwagę przy wyborze nawozu i kiedy wykonać zabieg wapnowania? Jak eAgronom troszczy się o jakość naszych gleb? Odpowiedź na te i inne pytania znajdziecie w niniejszym artykule.
ABC wapnowania

„Ogólnopolski program regeneracji środowiskowej gleb poprzez ich wapnowanie” to działanie, z którego od początku sierpnia skorzystało już tysiące gospodarstw rolnych. Stosowanie nawozów wapniowych wydatnie wpływa na poprawienie właściwości fizycznych, chemicznych i biologicznych gleby. Regulacja odczynu pH poprzez wapnowanie to pierwszy krok jaki powinniśmy podjąć planując uprawę danej rośliny na wybranym przez nas stanowisku. Wapń i magnez neutralizują obecne w strukturze gleby jony glinu, wodoru i manganu, dzięki czemu korzenie roślin są mniej podatne na uszkodzenia.

To również kluczowy czynnik dla utrzymania pożądanych stosunków powietrzno-wodnych w glebie – poprawia aktywność mikrobiologiczną środowiska glebowego, aktywizuje procesy mineralizacji, a także zwiększa dostępność i efektywność pobierania mikro i makroskładników przez rośliny.

1 MIT: Znam swoje pola, nie potrzebuję badać ich potencjału.

To chyba najczęściej spotykany mit w praktyce ekspertów i doradców agrotechnicznych. Dzisiejsze realia rynkowe zmuszają rolników do racjonalnej dystrybucji środków produkcji, w tym przede wszystkim nawozów. Dzięki analizie pobranych prób glebowych znamy realną zasobność gleby w składniki pokarmowe.

Co więcej, przypisanie właściwej kategorii agronomicznej gleby dla danego fragmentu pola pozwoli na dobranie właściwego nawozu wapniowego – wapno tlenkowe (CaO) lepiej sprawdzi się na glebach średnich i ciężkich z uwagi na jego wysoką reaktywność. Na gleby lekkie i piaszczyste zalecane jest natomiast stosowanie wapnia węglanowego (CaCO3), które pochodzi z naturalnie występujących w przyrodzie skał wapniowych, a jego działanie jest wydłużone w czasie i bardziej efektywne.

2 MIT: Im więcej wapna, tym lepiej dla gleby.

Podstawowy błąd popełniany przez rolników, chcących w szybkim czasie poradzić sobie z zakwaszeniem stanowiska. Nic bardziej mylnego. Zbyt duża reaktywność wapnia doprowadzić może wręcz do degradacji środowiska glebowego i uwstecznienia się przyswajalnego fosforu.

Zakres pH gleby należy regulować stopniowo, dobierając dawki nawozu oraz jego rodzaj w zależności od potrzeb roślin przewidzianych w zmianowaniu.

Przykładowo, znając zasobność pola w podstawowe makroskładniki warto rozważyć zastosowanie nawozu wapniowo-magnezowego, który uzupełni potencjalne deficyty tego pierwiastka w glebie.

3 MIT: Najlepiej wapnować zaraz przed siewem.

Wydawałoby się, że zabieg wapnowania wykonany bezpośrednio przed siewem przyniesie największe korzyści. Należy jednak pamiętać, że czas oraz sposób działania zależy od rodzaju nawozu wapniowego na jaki się zdecydujemy. Wapno tlenkowe wysiane pod uprawę rośliny głównej może zadziałać toksycznie na jej korzenie.

O wiele lepszym rozwiązaniem jest wybór wapna dolomitowego lub węglanowego i zastosowanie go bezpośrednio w ściernisko rośliny poprzedzającej, z myślą o roślinie planowanej w płodozmianie na przyszły rok uprawowy.

W porównaniu do wapna tlenkowego, działanie wapna węglanowego jest bowiem bardziej efektywnie w dłuższej perspektywie, wydatnie podnosząc wskaźnik pH przy zastosowaniu relatywnie mniejszej dawki. Gdy występuje nagła konieczność podtrzymania pH z obawy o wysianą już roślinę, możemy zastosować wapno granulowane, które podobnie jak inne nawozy mineralne, w szybkim czasie przeniknie do struktury gleby przy pomocy wody.

Niezależnie jednak od rodzaju nawozu, zabieg wapnowania zalecany jest bezpośrednio po zbiorach, wczesną jesienią. Natomiast, z uwagi na ryzyko związane z wysuszaniem gleb, należy unikać stosowania wysoko reaktywnych nawozów wapniowych w okresie wiosennym.

W jaki sposób eAgronom może ułatwić Ci pracę? 

Wojewódzkie Stacje Rolniczo-Chemiczne cały czas przyjmują wnioski o dofinansowanie zakupu wapna. W przypadku chęci skorzystania z subwencji należy we własnym zakresie wykonać badania prób glebowych.

Warto podkreślić, że uzyskane wyniki analiz z laboratorium można łatwo zarchiwizować w naszym programie – próbki gruntu i dane o zasobnościach gleby znajdują się w szczegółach wybranego pola uprawnego.

Autor: Damian Wiśniewski

Developer systemów i narzędzi rolnictwa precyzyjnego dla gospodarstw rolnych należących do Grupy Fundacja Potulicka. Ekspert w zakresie wdrażania rozwiązań IT i rolnictwa cyfrowego, z naciskiem na oprogramowanie DSS oraz aplikacje GIS.

Przydatne linki:

• https://www.gov.pl/web/rolnictwo/wapnowanie-gleb

• https://www.schr.gov.pl/